Dlaczego poprawa w zakresie prowadzenia badań przesiewowych w kierunku gruźlicy płuc u dzieci jest tak ważna?

Gruźlica jest jedną z najczęstszych przyczyn zgonu na świecie. Większość dzieci, które umierają z powodu gruźlicy, nigdy nie została zdiagnozowana ani leczona. Wykonywanie badań przesiewowych może być przydatne w identyfikacji dzieci potencjalnie chorujących na gruźlicę i skierowania ich na dalsze badania. Badania przesiewowe można również wykorzystać do identyfikacji dzieci niechorujących na gruźlicę, u których należy jednak rozważyć leczenie profilaktyczne. Fałszywie dodatni wynik oznacza, że dzieci mogą być poddawane niepotrzebnym badaniom i leczeniu, a także mogą nie otrzymać szybko leczenia zapobiegawczego. Wynik fałszywie ujemny oznacza, że dziecko ma gruźlicę, ale może ominąć dalsze testy w celu potwierdzenia rozpoznania.

Jaki jest cel przeglądu?

Celem jest określenie dokładności testów przesiewowych w kierunku aktywnej gruźlicy płuc u dzieci z grup wysokiego ryzyka, takich jak dzieci zakażone HIV oraz mające bliski kontakt z chorymi na gruźlicę.

Co analizowano w niniejszym przeglądzie?

Badania przesiewowe obejmowały: ocenę jednego objawu gruźlicy; ocenę jednego objawu gruźlicy lub kombinacji objawów; badanie przesiewowe zalecane przez Światową Organizację Zdrowia (WHO) obejmujące ocenę występowania czterech objawów (≥1 z następujących: kaszel, gorączka, słaby przyrost masy ciała lub kontakt z chorym na gruźlicę) u dzieci zakażonych HIV, ocena zalecana podczas każdej wizyty u lekarza; radiografię (RTG) klatki piersiowej; oraz wykonywanie testu molekularnego Xpert MTB/RIF.

Jakie są główne wyniki przeglądu?

W 19 badaniach oceniano następujące testy przesiewowe: jeden objaw (15 badań, 10 097 uczestników); ≥1 objaw (12 badań, 29 889 uczestników); RTG klatki piersiowej (10 badań, 7146 uczestników); i test molekularny Xpert MTB/RIF (2 badania, 787 uczestników).

Badanie przesiewowe w kierunku objawów choroby

Na każdy 1000 przebadanych dzieci, jeśli 50 chorowało na gruźlicę (na podstawie standardu referencyjnego):

≥1 objaw z następujących objawów: kaszel, gorączka lub słaby przyrost masy ciała u osób mających kontakt z chorym na gruźlicę (złożony standard referencyjny [4 badania])

– 339 osób uzyskałoby wynik dodatni, z czego 294 (87%) nie byłoby faktycznie chorych na gruźlicę (wynik fałszywie dodatni).

– 661 osób uzyskałoby wynik ujemny, z czego 5 (1%) faktycznie chorowałoby na gruźlicę (wynik fałszywie ujemny).

≥1 z następujących objawów: kaszel, gorączka lub obniżona aktywność ruchowa u dzieci poniżej piątego roku życia, oceniane w warunkach szpitalnych lub ambulatoryjnych (złożony standard referencyjny [3 badania])

– 251–636 osób uzyskałoby wynik dodatni, z czego 219–598 (87–94%) nie byłoby faktycznie chorych na gruźlicę (wynik fałszywie dodatni).

– 364–749 osób uzyskałoby wynik ujemny, z czego 12–18 (2–3%) byłoby faktycznie chorych na gruźlicę (wynik fałszywie ujemny).

≥1 z następujących objawów: kaszel, gorączka, słaby przyrost masy ciała lub bliski kontakt z chorym na gruźlicę (przesiewowe badanie zgodnie z zaleceniami WHO) u dzieci zakażonych HIV, leczonych ambulatoryjnie (złożony standard referencyjny [2 badania])

– 88 osób uzyskałoby wynik dodatni, z czego 57 (65%) nie byłoby w rzeczywistości chorych na gruźlicę (wynik fałszywie dodatni).

– 912 osób uzyskałoby wynik ujemny, z czego 19 (2%) chorowałoby w rzeczywistości na gruźlicę (wynik fałszywie ujemny).

Nieprawidłowy wynik RTG klatki piersiowej u osób mających kontakt z chorym na gruźlicę (złożony standard referencyjny [8 badań])

– 63 osoby uzyskałyby wynik dodatni, z czego 19 (30%) nie byłoby w rzeczywistości chorych na gruźlicę (wynik fałszywie dodatni).

– 937 osób uzyskałoby wynik ujemny, z czego 6 (1%) byłoby faktycznie chorych na gruźlicę (wynik fałszywie ujemny).

Wykonywanie testu molekularnego Xpert MTB/RIF u dzieci, mikrobiologiczny standard referencyjny w warunkach szpitalnych i ambulatoryjnych (2 badania)

– 31–69 osób uzyskałoby wynik dodatni testu Xpert MTB/RIF, z czego 9–19 (28–29%) w rzeczywistości nie chorowałoby na gruźlicę (wynik fałszywie dodatni).

– 969–931 osób uzyskałoby wynik ujemny testu Xpert MTB/RIF, z czego 0–28 (0–3%) faktycznie chorowałoby na gruźlicę (wynik fałszywie ujemny).

Jak wiarygodne są wyniki badań włączonych do niniejszego przeglądu?

Diagnostyka gruźlicy u dzieci jest trudna. Może to prowadzić do sytuacji, w której testy przesiewowe wydają się bardziej lub mniej dokładne niż są w rzeczywistości. W przypadku testu molekularnego Xpert MTB/RIF przeprowadzono niewiele badań i przebadano zbyt mało dzieci, aby można było mieć pewność co do wyników.

Do kogo odnoszą się wyniki niniejszego przeglądu?

Wyniki przeglądu odnoszą się do dzieci zagrożonych zachorowaniem na gruźlicę płuc. Prawdopodobnie jednak nie mają zastosowania u dzieci w populacji ogólnej. Badania przeprowadzono głównie w krajach o wysokiej zapadalności na gruźlicę.

Jakie wnioski płyną z niniejszego przeglądu?

U dzieci, które mają kontakt z chorymi na gruźlicę lub są zakażone HIV, przydatne może być wykonywanie testów przesiewowych polegających na ocenie objawów choroby lub wykonaniu RTG. Jednak obecność objawów i wynik RTG klatki piersiowej stanowiły część standardu referencyjnego, co może fałszywie podnosić dokładność wyników. Pilnie potrzeba lepszych testów przesiewowych w kierunku gruźlicy u dzieci, aby lepiej identyfikować te, u których należy rozważyć leczenie profilaktyczne tej choroby, oraz aby zwiększyć terminowość leczenia dzieci chorych na gruźlicę.

Jak bardzo aktualny jest ten przegląd?

Dane są aktualne do 14 lutego 2020 roku.